Hamdullah Suphi Tanrıöver
(Hayatı)
Daha çok mütareke döneminde ve Cumhuriyetin ilk yıllarında yaptığı coşkulu konuşmalarıyla tanınan siyaset adamı şair ve yazar. 1885 yılında İstanbul’da doğdu. Tanzimat döneminin tanınmış bilim ve devlet adamlarından Apdülladif Suphi Paşanın oğluydu. Mekteb-i Sultani (Galatasaray Lisesi) bitirdikten sonra ilkokul öğretmeni olarak çalıştı. Ayasofya Rüştiyesinde Hitabet ve Fransızca, Darülfünün-ı Osmani’de (İstanbul Üniversitesi) Türk İslam Sanatı dersleri okuttu. 1920′de ilk Türkiye Büyük Millet Meclisine Antalya Milletvekili olarak girdi. Aynı yıl ilk İcra Vekilleri Heyetinde Maarif Vekilliğine getirildi.
1923′de T.B.M.M’ye İstanbul milletvekili olarak katıldı. 1925′de ikinci kez Maarif Vekilliği görevinde bulundu. 1927′de yeniden İstanbul Milletvekili seçildi. 1935′de Bükreş Büyükelçiliğine atandı. 1943′de İçel ve 1946′da İstanbul Milletvekili seçildi. 1950′de Demokrat Parti listesinden bağımsız Manisa Milletvekili 1954′de DP’den İstanbul Milletvekili oldu. 1957 ‘de Hürriyet Partisi adayı olarak katıldığı seçimi kaybetti ve siyasetten çekildi. Tanrıöverin “Namık Kemal” adlı ilk şiiri, Pariste yayınlanan Şura-yı Ümmet gazetesinde çıkmıştı (1902).
1909′da Fecri Ati Topluluğuna katılan Tanrıöver 1911′de bu topluluktan ayrılarak, genç kalemler dergisi çevresinde gelişen Milli Edebiyat akımına bağlandı. 1912′de Milliyetçilik hareketinin İstanbul’daki merkezi olan Türk ocağına girdi ve ertesi yıl bu kurumun başkanlığına getirildi. Türk Ocağı genel başkanı olarak Türkçülük ve Milliyetçilik yolunda çalışmalar yürüttü. Etkili konuşmalarıyla güçlü bir hatip olarak tanındı. İstanbul’da işgalci güçlere karşı düzenlenen açık hava toplantılarında daha sonra T.B.M.M kürsüsünde ve Kurtuluş Savaşı sırasında halkı aydınlatmak için gönderildiği Konya, Antalya gibi yerlerde hitabetin etkli örnekleri olan konuşmalar yaptı. Konuşmlarından seçmeleri, “Dağ yolu” (1928- 1931, 2 cilt), yazılarını da “Günebakan” (1929) adlı kitaplarda topladı. 11 Haziran 1966′da öldü.
ESERLERİ
Dağ Yolu
Günebakan
